اسفناج  Spinach

نام علمی   Spinacia oleracea

اسفناج گیاه بومی ایران است و از اوائل قرن اول میلادی کم کم به نقاط دیگر دنیا راه یافت . بطوریکه در تاریخ مسطور است اسفناج در قرن هفتم در چین و در قرن دوازدهم در اسپانیا کشت میشده است . کشت اسفناج در سال 1806 در آمریکا شروع شد .

اسفناج گیاهی است یکساله درای ساقه ای راست به ارتفاع نیم متر که برگهای آن پخن و نرم مثلثی شکل برنگ سبز می باشد . اسفناج نسبت به سرمای زمستان مقاوم است .

دو نوع اسفناج وجود دارد که بنام پائیزه و بهاره نامیده می شود . اسفناج بهاره در فصل بهار کاشته می شود و به اسفناج انگلیسی معروف است . نوع پائیزه آن که به خاک بسیار غنی احتیاج درد در پائیز کاشته می شود . گلهای اسفناج برنگ سبز کمرنگ می باشد .

اسفناج چون درای مواد غذایی فراوانی است کشت آن امروز در تمام نقاط دنیا معمول است .

اسفناج از نظر داشتن ویتامین B3 بسیار غنی است و بنابراین داروی مهمی برای برطرف كردن بیماری پلاگر است .( پلاگر یک نوع بیماری است که بعلت کمبود ویتامین B3 در بدن تولید می شود و نشانه های ضعف بدن ، تشنج ، اختلال در دستگاه هاضمه و بوجود آمدن لکه های قرمز روی بدن است .)

ضمنا در اسفناج مقدر زیادی آهن ، ید ، لسیتین ، کلروفیل ، کاروتن ، اسید اگزالیک و اسید ارسنیک وجود دارد در صد گرم اسفناج خام مورد زیر موجود است :

انر‍‍‍ژي                       20 كالري

آب                           90 گرم

پروتئين                      3 گرم

چربي                       0/3 گرم

مواد نشاسته اي        3/5 گرم

كلسيم                     90 ميلي گرم

فسفر                       50 ميلي گرم

آهن                          3/2 ميلي گرم

سديم                       70 ميلي گرم

پتاسيم                     470 ميلي گرم

ويتامين آ                    6000 واحد

ويتامين ب 1              0/1 ميلي گرم

ويتامين ب 2              0/2 ميلي گرم

ويتامين ب 3              0/6 ميلي گرم

ويتامين ث                40 ميلي گرم

برگ اسفناج از نظر طب قديم ايران كمي سرد و تر است و برخي عقيده دارند كه متعادل است يعني نه سرد است و نه گرم .

1) برگ اسفناج منبع غني ويتامين A ، B3 ، C و آهن و پتاسيم مي باشد .

2) بدن را قليايي مي كند .

3) خنك كننده است و براي پائين آوردن تب مفيد است .

4) ورم روده كوچك را رفع مي كند .

5)براي ورم ريه مفيد است .

6)ملين است و يبوست را برطرف مي كند .

7)براي لاغر شدن و وزن كم كردن مفيد است .

8) اسفناج بدليل داشتن ماده اي بنام اسپيناسين هضم غذا را تسريع مي كند . اين ماده باعث تحريك معده و ازدياد ترشحات آن مي شود .

9) خوردن اسفناج در رفع تشنگي موثر است .

10)براي از بين بردن ورم و درد گلو مفيد است .

11) براي رفع سرفه هاي خشك برگ اسفناج را با حو پوست كنده و روغن بادام بپزيد و بخوريد .

12)آش اسفناج با گشنيز براي سردردهايي كه ناشي از سوء هاضمه و اختلال دستگاه گوارشي است مفيد مي باشد .

13)اگر آش اسفناج را ب آب ليمو و سماق و يا آب غوره بخوريد سردردهاي ناشي از اختلال كيسه صفرا را برطرف مي كند .

14) خوردن اسفناج از سطان جلوگيري مي كند مخصوصا در افرادي كه به مصرف الكل و سيگار دست دارند .

15)حقيقات دانشمندان نشان داده است كه اسفناج در پيشگيري سرطان روده بزرگ ، معده ، پروستات ،‌حنجره و رحم موثر است .

16)اسفناج كلسترول خون را پائين مي آورد .

17)بهترين دارو براي كساني است كه مبتلا به كم خوني هستند .

18) اسفناج مانند جارو روده بزرگ را تميز مي كند .

19)ترشحات لوزالمعده را افزايش مي دهد .

20)اسفناح سبزي مفيد براي تقويت اعصاب است .

21)اسفناج پته براي رفع بيماري آسم و گرفتگي صدا بسيار موثر است .

22)رماتيسم و نقرس را درمان مي كند .

23)براي زياد كردن شير در مادران شير ده موثر است .

24) سابقا نوعي شربت از اسفناج تهيه شد كه در معالجه خونريزيها و كم خوني از آن استفاده مي كردند .

25) تخم اسفناج ملين و خنك كننده است .

26)تخم اسفناج براي برطرف كردن ورم كبد و يرقان مفيد است .

27)اسفناج تعداد گلبولهاي قرمز خون را افزايش مي دهد .

28) اسفناج چون داراي كلروفيل است عضلات روده را تحريك كرده و تخليه مدفوع را آسان مي كند .

29) اگر كسي مبتلا به حبس البول يعني بند آمدن ادرار است مي تواند با مخلوط نصف فنجان آب اسفناج اين ناراحتي را درمان كند . با همان مقدر روغن بادام يا روغن زيتون مخلوط كرده و باو بدهيد .

30)اسفناج را در سالاد خود بريزيد و ميل كنيد .

به مبحث نسخه پيچي گياهان دارويي براي بيماري مورد نظر مراجعه نماييد

اسفناج بعلت داشتن اگزالات براي بيماران مبتلا به ورم مفاصل و سنگهاي كليه و مثانه مناسب نيست ضمنا آنهائيكه سرد مزاج هستند بايد اسفناج را با ادويه گرم نظير زنجبيل و هل ميل نمايند .